दिवाळी हा भारतातील सर्वात मोठा आणि उत्साहाने साजरा केला जाणारा सण आहे. या सणाचे मुख्य आकर्षण म्हणजे फटाके फोडणे. दिवाळीत फटाके फोडण्याची परंपरा खूप जुनी आहे, परंतु यामागे काही धार्मिक आणि सामाजिक कारणे आहेत.

फटाक्यांचे धार्मिक महत्त्व

• धार्मिक दृष्टीने पाहिले तर फटाके फोडणे ही अंधारावर प्रकाशाच्या विजयाचे प्रतीक आहे.
• काही मान्यतेनुसार, राक्षसांचा नाश झाला, याचे प्रतिक म्हणून फटाके फोडले जातात.

सामाजिक कारणे

• फटाके फोडण्याचा उद्देश म्हणजे वातावरणात सकारात्मक ऊर्जा निर्माण करणे आणि वाईट शक्तींना दूर ठेवणे.
• कुटुंब आणि मित्रांसोबत आनंद साजरा करण्याचा एक मार्ग म्हणून फटाके फोडले जातात.

बदलते काळ आणि पर्यावरणाचे नुकसान

फटाके फोडण्यामुळे पर्यावरणावर होणारे परिणाम आता स्पष्ट झाले आहेत. ध्वनी आणि वायू प्रदूषण, तसेच प्राण्यांसाठी निर्माण होणारे त्रास लक्षात घेऊन, अनेक लोक आता पर्यावरणपूरक फटाके किंवा फटाक्यांशिवाय दिवाळी साजरी करण्याचा प्रयत्न करत आहेत.

Also Read: धनत्रयोदशी म्हणजे काय? – जाणून घ्या महत्त्व आणि सणाचे महत्त्व

पर्यावरणपूरक दिवाळी

• कमी ध्वनी निर्माण करणारे फटाके वापरणे.
• पर्यावरणावर परिणाम न करणारे फटाके निवडणे.
• दिवे लावून आणि आनंद साजरा करणे हा देखील एक उत्तम पर्याय आहे.

निष्कर्ष: दिवाळीत फटाके फोडण्याची परंपरा जुनी असली तरीही, पर्यावरणाची काळजी घेऊन सण साजरा करणे हे आपले कर्तव्य आहे.