मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी आहार निवडताना दोन प्रमुख पर्याय असतात – चपाती आणि चावल. कोणता पर्याय आरोग्यासाठी चांगला आहे आणि वजन नियंत्रणात कसा मदत करतो, याबद्दल जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.

चपाती vs चावल: पोषणतत्त्वांची तुलना

चपाती आणि चावल दोन्ही हे भारतीय आहाराचा महत्त्वाचा भाग आहेत. परंतु मधुमेह रुग्णांनी वजन नियंत्रणासाठी आणि रक्तातील साखरेचे प्रमाण व्यवस्थापन करण्यासाठी योग्य पर्याय निवडणे गरजेचे आहे.

चपातीचे फायदे:

• कमी ग्लायसेमिक इंडेक्स (GI): चपातीमध्ये ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची वाढ हळूहळू होते.
• उच्च फायबर: गव्हाच्या चपातीमध्ये फायबरचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे पचन प्रक्रिया सुधारते आणि पोटभरलेपणाची भावना टिकून राहते.
• मिनरल्स आणि जीवनसत्त्वे: चपातीमध्ये मॅग्नेशियम, आयर्न आणि व्हिटॅमिन B समृद्ध असतात, जे मधुमेह रुग्णांसाठी फायदेशीर असू शकतात.

चावलाचे फायदे:

• त्वरित ऊर्जा: चावलमध्ये कार्बोहायड्रेट्स जास्त प्रमाणात असतात, ज्यामुळे त्वरित ऊर्जा मिळते.
• सुलभ पचन: चावल सहज पचतात आणि पोटात हलके राहतात.
• ग्लूटेन-मुक्त: चावल ग्लूटेन-मुक्त असल्यामुळे, ज्यांना गव्हाचे ग्लूटेन सहन होत नाही, त्यांच्यासाठी चांगला पर्याय ठरू शकतो.

कोणता पर्याय निवडावा?

मधुमेह रुग्णांसाठी आणि वजन नियंत्रणासाठी, चपाती हे चावलाच्या तुलनेत अधिक योग्य पर्याय ठरू शकतात कारण:

• चपातीचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी आहे, ज्यामुळे रक्तातील साखर व्यवस्थापन चांगले होते.
• फायबरमुळे पचन सुधारते आणि पोटभरलेपणाची भावना अधिक काळ टिकते, ज्यामुळे आहार नियंत्रणात मदत होते.

वजन नियंत्रणासाठी टिप्स:

• मापाच्या चपाती खा: एकाच वेळी जास्त चपाती खाणे टाळा. मापानुसार चपाती खा, म्हणजे दोन किंवा तीन चपाती पुरेश्या आहेत.
• कडधान्ये आणि भाज्यांचा समावेश करा: चपातीसोबत जास्त प्रमाणात भाज्या आणि प्रथिनेयुक्त पदार्थांचा समावेश करा.
• तळलेले चावल टाळा: चावल खाणे आवश्यक असल्यास, तुपाशिवाय उकडलेले चावल खा.

देखील वाचा : रोज केळे खाण्याचे अनेक फायदे, आजच आपल्या आहारात समाविष्ट करा!

तक्ता: चपाती आणि चावल यांची पोषणतत्त्वांची तुलना

पोषक घटक	चपाती (1)	चावल (1 वाटी)
कॅलरीज	70	120
कार्बोहायड्रेट्स	15 g	28 g
फायबर	2 g	0.5 g
प्रथिने	3 g	2.5 g
ग्लायसेमिक इंडेक्स	45-50	70-75

निष्कर्ष:

मधुमेह रुग्णांसाठी आणि वजन नियंत्रणासाठी चपाती हा चांगला पर्याय ठरतो, कारण त्यात ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो आणि फायबरचे प्रमाण जास्त असते. परंतु, आहारात विविधता ठेवण्यासाठी आणि संतुलन राखण्यासाठी, योग्य प्रमाणात चावल देखील आहारात समाविष्ट केला जाऊ शकतो.