वासू बरस म्हणजे काय

भारत हा चैतन्यदायी सणांचा देश आहे, ज्याचा सखोल आध्यात्मिक आणि सांस्कृतिक अर्थ आहे. यापैकी, वसु बारस – ज्याला गोवत्स द्वादशी देखील म्हटले जाते – दिव्यांचा सण असलेल्या दिवाळीची सुंदर सुरुवात दर्शविते. हा दिवस मातृत्व, पोषण आणि कृतज्ञतेचे प्रतीक असलेल्या गोमातेला (पवित्र गाय) समर्पित आहे.

जर आपण कधीही विचार केला असेल की वसु बारा म्हणजे काय आणि ते का साजरे केले जाते, तर त्याचे महत्त्व, विधी आणि त्यामागील आध्यात्मिक संदेशाबद्दल आपल्याला माहित असणे आवश्यक आहे.

वासू बरस म्हणजे काय?

वसु बरस हा एक हिंदू सण आहे जो आश्विन महिन्यातील कृष्ण पक्षाच्याबाराव्या दिवशी (द्वादशी) दिवाळी सुरू होण्यापूर्वी साजरा केला जातो. “वसु” हा शब्द गायीचा संदर्भ देतो आणि “बारस” म्हणजे बारावा दिवस. या दिवशी गायी आणि वासरांची मातृत्व, शुद्धता आणि समृद्धीचे प्रतीक म्हणून पूजा केली जाते.

हिंदू मान्यतेनुसार, गायी पवित्र मानल्या जातात कारण त्या दूध, दही आणि तूप यासारखे आवश्यक पोषण प्रदान करतात – जे मानवी जीवन आणि धार्मिक विधींसाठी आवश्यक आहेत. म्हणूनच, वसु बारसच्या दिवशी, लोक गायीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करतात आणि तिला आईसमान म्हणून साजरे करतात.

वसु बारसचे महत्त्व

वासू बारसला खोलवर भावनिक आणि आध्यात्मिक महत्त्व आहे.हा
दिवस इतका खास काय बनवितो ते येथे आहे:

मातृत्वाचे प्रतीक : गायीला आई मानले जाते कारण ती नि:स्वार्थपणे जीवनाचे पालनपोषण करते.
दिवाळीची सुरुवात: वासू बारसने पाच दिवसांच्या दिवाळी उत्सवाची सुरुवात केली आहे.
कृतज्ञतेचा संदेश: जीवनातील पोषणाच्या सर्व स्त्रोतांना महत्त्व आणि आदर करण्याची आठवण करून देतो.
सांस्कृतिक सुसंवाद: हा दिवस मानव, प्राणी आणि निसर्ग यांच्यातील बंध मजबूत करतो.

महाराष्ट्र, गुजरात आणि मध्य प्रदेशातील अनेक प्रदेशांमध्ये लोक वसु बरस व्रत (व्रत) पाळतात, गाय आणि वासराची पूजा करतात आणि गहू, गूळ आणि हिरवे गवत यांसारखे खाद्यपदार्थ अर्पण करतात.

वसु बारसचे विधी आणि उत्सव

सकाळची आंघोळ आणि तयारी : भाविक सकाळी लवकर स्नान करतात आणि अंगण स्वच्छ करतात.
गायी आणि वासरांची पूजा : गायींना आंघोळ घातली जाते, फुलांनी सजवले जाते आणि टिळक आणि हळदीने सजवले जाते.
नैवेद्य (नैवेद्य) : गव्हाचे पदार्थ, मिठाई आणि गवत यांसारखे विशेष अन्न गायीला अर्पण केले जाते.
उपवास : अनेक विवाहित महिला आपल्या कुटुंबाच्या कल्याणासाठी या दिवशी व्रत करतात.
दिवे लावणे: संध्याकाळी दिवे लावले जातात, ज्याद्वारे दिवाळीची प्रतीकात्मक सुरुवात होते.

वासू बारसमागील पौराणिक कथा

हिंदू पौराणिक कथांनुसार, वशिष्ठ ऋषीची दैवी गाय नंदिनीने तिच्या भक्तांच्या इच्छा पूर्ण केल्या असे म्हटले जाते. या दिवशी गायीची पूजा केल्याने विपुलता, आरोग्य आणि समृद्धीचा आशीर्वाद मिळतो असे मानले जाते. गायीची कृतज्ञता व्यक्त करणे हे पृथ्वीमातेचा आणि मानवी जीवन टिकवून ठेवणाऱ्या सर्व सजीवांचा आदर करण्याचे प्रतीक आहे.

वासू बरस आणि दिवाळी नाते

धनत्रयोदशीच्या दोन दिवस आधी वसु बरस साजरा केला जातो, अधिकृतपणे दिवाळीचा सण सुरू होतो. प्रत्येकाला शुद्धता, कृतज्ञता आणि करुणेने उत्सवाची सुरुवात करण्याची आठवण करून देऊन हे संपूर्ण उत्सवाच्या आठवड्यासाठी वातावरण तयार करते.

वसु बारांवर गोमातेची पूजा करून भाविक वर्षभर समृद्ध आणि शांततापूर्ण जीवनासाठी आशीर्वाद मागतात.

Also Read: Vasu Baras Wishes in Marathi वसुबारस शुभेच्छा संदेश

निष्कर्ष

वासू बरस म्हणजे काय ( What is Vasu Baras ) ?
हा केवळ एक धार्मिक विधीपेक्षा अधिक आहे – हा कृतज्ञता, मातृत्व आणि निसर्गाचा आदर करण्याचा उत्सव आहे. वासू बारस आपल्याला नि:स्वार्थ भावनेने दान देण्यास शिकवतात, ज्याप्रमाणे एखादी गाय माता मोबदल्याची अपेक्षा न ठेवता आपल्या वासराचे पोषण करते.

दिवाळी सुरू होताच, हा पवित्र दिवस आपल्याला प्रेम आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याची आठवण करून देतो – केवळ दैवी प्राण्यांबद्दलच नव्हे तर आपल्या जीवनात अर्थ आणि आनंद जोडणार् या प्रत्येकाबद्दल.