Marathi Type
गणेश चतुर्थी अथवा विनायक चतुर्थी हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा उत्सव आहे. या दिवशी गणरायाच्या पूजेत विविध नैवेद्य अर्पण केले जातात. त्यात २१ फळे अर्पण करण्याची ( 21 Fruits for Vinayaka Chaturthi in Marathi ) परंपरा विशेष मानली जाते. २१ फळे अर्पण करणे हे संपन्नता, भक्ती आणि पूर्णत्वाचे प्रतीक आहे.
महाराष्ट्रात गणेशोत्सव मोठ्या श्रद्धा आणि उत्साहाने साजरा केला जातो व गणपती बाप्पाला ही २१ फळे अर्पण करणे अत्यंत शुभ मानले जाते.
गणेश चतुर्थीसाठी २१ फळांची यादी ( 21 Fruits for Vinayaka Chaturthi in Marathi )
१. केळी
अंदाजे किंमत: ₹४०–६० प्रति डझन
२. सफरचंद
अंदाजे किंमत: ₹१५०–२२० प्रति किलो
३. संत्रे
अंदाजे किंमत: ₹८०–१२० प्रति किलो
४. मोसंबी
अंदाजे किंमत: ₹७०–११० प्रति किलो
५. द्राक्षे
अंदाजे किंमत: ₹९०–१५० प्रति किलो
६. डाळिंब
अंदाजे किंमत: ₹१५०–२०० प्रति किलो
७. पेरू
अंदाजे किंमत: ₹६०–१०० प्रति किलो
८. पपई
अंदाजे किंमत: ₹४०–७० प्रति किलो
९. नारळ
अंदाजे किंमत: ₹३५–५० प्रति नग
१०. अननस
अंदाजे किंमत: ₹७०–१०० प्रति नग
११. कलिंगड
अंदाजे किंमत: ₹२०–३० प्रति किलो
१२. चिकू
अंदाजे किंमत: ₹६०–१०० प्रति किलो
१३. सीताफळ
अंदाजे किंमत: ₹१००–१६० प्रति किलो
१४. नाशपती
अंदाजे किंमत: ₹१२०–१६० प्रति किलो
१५. अंजीर
अंदाजे किंमत: ₹२००–३०० प्रति किलो
१६. आंबा (हंगामी)
अंदाजे किंमत: ₹१५०–३०० प्रति डझन
१७. आलुबुखारा
अंदाजे किंमत: ₹१२०–१८० प्रति किलो
१८. लीची
अंदाजे किंमत: ₹२००–२५० प्रति किलो
१९. फणस (काप)
अंदाजे किंमत: ₹८०–१२० प्रति किलो
२०. स्ट्रॉबेरी
अंदाजे किंमत: ₹२००–३०० प्रति बॉक्स
२१. जांभूळ
अंदाजे किंमत: ₹८०–१५० प्रति किलो
२१ फळे अर्पण करण्याचे महत्त्व
- प्रत्येक फळ हे समृद्धी, आरोग्य आणि शुभेच्छांचे प्रतीक मानले जाते.
- केळी आणि नारळ हे गणेश पूजेत अत्यावश्यक मानले जातात.
- डाळिंब, द्राक्षे यांसारखी फळे फलप्राप्ती आणि संपन्नता दर्शवतात.
- सर्व २१ फळे एकत्र अर्पण करणे म्हणजे गणरायाची कृपा मिळविण्याचा मार्ग मानला जातो.
Faq’s
१. गणेश चतुर्थीला २१ फळे का अर्पण करतात?
२१ हा पूर्णत्व आणि सिद्धीचा अंक मानला जातो. २१ फळे अर्पण केल्याने गणरायाची विशेष कृपा मिळते असे मानले जाते.
२. जर सर्व २१ फळे मिळाली नाहीत तर काय करावे?
सर्व फळे न मिळाल्यास घरात उपलब्ध असलेली फळे शुद्ध मनाने अर्पण करावीत. भावना महत्त्वाची आहे.
३. कोणते फळ सर्वात आवश्यक आहे?
केळी, नारळ आणि डाळिंब ही फळे गणेश पूजेसाठी अत्यावश्यक मानली जातात.
४. २१ फळे अर्पण करण्याची परंपरा कुठून आली?
ही परंपरा पुराणांमध्ये वर्णिलेली आहे आणि महाराष्ट्रासह अनेक भागात ही प्रथा आजही पाळली जाते.
५. फळांच्या किंमती वेगवेगळ्या का असतात?
बाजारभाव हंगाम, जागा आणि मागणी यानुसार बदलतात. त्यामुळे प्रत्येक ठिकाणी किंमती भिन्न असू शकतात.
६. पूजेनंतर ही फळे काय करतात?
पूजेनंतर ही फळे प्रसाद म्हणून सर्व कुटुंबीय व भक्तांमध्ये वाटली जातात.
७. २१ फळे फक्त गणेश चतुर्थीला अर्पण करतात का?
मुख्यतः गणेश चतुर्थीला ही प्रथा आहे, पण काहीजण विशेष गणेश पूजेत (उदा. संकष्टी चतुर्थी) देखील अर्पण करतात.
निष्कर्ष
गणेश चतुर्थी मध्ये २१ फळांचा नैवेद्य ( 21 Fruits for Vinayaka Chaturthi ) अर्पण करण्याची परंपरा ही भक्ती, समृद्धी आणि निसर्गाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्याचे प्रतीक आहे. महाराष्ट्रातील भक्तगण पूजेत ही सर्व फळे अर्पण करतात. असे मानले जाते की या विधीमुळे घरात आरोग्य, धन, ज्ञान आणि सौख्याची वृद्धी होते.
📌 टीप: दिलेल्या किंमती या महाराष्ट्रातील साधारण बाजारभाव आहेत. ठिकाण, हंगाम आणि बाजारपेठेनुसार बदलू शकतात.
