परिचय
मौनी अमावस्या 2025, ज्याला माघी अमावस्या देखील म्हणतात, हिंदू धर्मात एक अत्यंत शुभ दिवस आहे. 29 जानेवारी, बुधवार रोजी येणाऱ्या या दिवसाला विशेषत: कुंभमेळ्यात खूप महत्त्व आहे, जिथे शाही स्नान किंवा अमृत स्नान होते. वर्षातील बाराही अमावास्येच्या दिवसांपैकी मौनी अमावस्या सर्वात लाभदायक मानली जाते, कारण असे मानले जाते की या काळात राहूचा नकारात्मक प्रभाव शिगेला असतो. या प्रभावांचा प्रतिकार करण्यासाठी आणि दैवी आशीर्वाद मिळविण्यासाठी भाविक या दिवशी विशेष शिवपूजा करतात.
मौनी अमावस्या का महत्व Importance of Mauni Amavasya
- मौन (मौन व्रत) आणि आध्यात्मिक प्रतिबिंबासाठी समर्पित हा एक पवित्र दिवस आहे.
- पवित्र नद्यांमध्ये, विशेषत: गंगेत पवित्र डुबकी (अमृत स्नान) केल्याने मागील पापे साफ होतात असे मानले जाते.
- या दिवशी शिववास योग आणि सिद्धी योग असल्याने त्याचे आध्यात्मिक महत्त्व वाढते.
- मौनी अमावस्येदरम्यान केलेले विशेष विधी आणि दान शांती, समृद्धी आणि दैवी आशीर्वाद मिळवून देते.
मौनी अमावस्या 2025 मुहूर्त (शुभ मुहूर्त) Mauni Amavasya 2025 Muhurat in Marathi) (Auspicious Timings)
2025 मध्ये मौनी अमावस्या 28 जानेवारी (मंगळवार) रोजी संध्याकाळी 7 वाजून 35 मिनिटांनी सुरू होईल आणि 29 जानेवारी (बुधवार) रोजी संध्याकाळी 6 वाजून 5 मिनिटांनी संपेल. शाही स्नान (शाही स्नान) किंवा अमृत स्नानासाठी योग्य वेळ सूर्योदयाच्या आधी पहाटेची असते.
अमृत स्नान मुहूर्त (पवित्र स्नानाची वेळ)
| मुहूर्त नाव | वेळ |
| ब्रह्म मुहूर्त | सकाळी ५.२५ ते ६.१९ |
| शिव वास योग | सकाळी ५.२५ ते सायंकाळी ६.०५ |
| सिद्धी योग | सकाळी ५.१२ ते रात्री ९.२२ |
- ब्रह्म मुहूर्त हा पवित्र डुबकी मारण्यासाठी सर्वात शक्तिशाली काळ मानला जातो, कारण यामुळे दैवी आशीर्वाद मिळतो आणि मागील पापे दूर होतात.
- अमृतस्नानादरम्यान भगवान शंकराची पूजा आणि शिवमंत्रांचा जप करण्यासाठी दिवसभर चालणारा शिववास योग आदर्श आहे.
मौनी अमावस्येला अमृत स्नानाचे महत्त्व
- गंगा, यमुना आणि त्रिवेणी संगम (प्रयागराज) या पवित्र नद्यांमध्ये स्नान केल्याने मोक्ष (मुक्ती) मिळते असे मानले जाते.
- कुंभमेळ्यात शाही स्नानासाठी देशभरातून भाविक आणि संत एकत्र येतात.
- स्नानाच्या वेळी ॐ नमः शिवाय किंवा महामृत्युंजय मंत्राचा जप केल्याने आध्यात्मिक ऊर्जा वाढते.
स्नान दान मुहूर्त (विधीवत स्नान दानाची वेळ)
पवित्र डुबकी मारण्याबरोबरच स्नान (स्नानदान) हा मौनी अमावस्येचा एक महत्त्वाचा विधी आहे. यात समृद्धी आणि कल्याणासाठी प्रार्थना करताना सूर्यदेवाला (सूर्य अर्घ्य) जल अर्पण केले जाते.
| मुहूर्त अंक | वेळ कालावधी[संपादन]। |
| पहिला मुहूर्त | सकाळी ७.२० ते ८.४४ |
| दुसरा मुहूर्त | सकाळी ८.४४ ते १०:०७ |
| तिसरा मुहूर्त | सकाळी ११.३० ते दुपारी १२.५३ |
| चौथा मुहूर्त | सायंकाळी ५.०२ ते सायंकाळी ६.२५ |
या काळात स्नान केल्याने दैवी कृपा प्राप्त होते आणि कर्मऋण दूर होते.
मौनी अमावस्या 2025 कशी साजरी करावी ( How to Observe Mauni Amavasya ?)
- स्नान करा : पवित्र नद्यांच्या अमृत स्नानात सहभागी व्हा.
- मौन पाळणे (मौन व्रत) : मौन बाळगल्याने आंतरिक शांती आणि आध्यात्मिक शक्ती वाढते.
- भगवान शंकराची पूजा करा : शिवलिंगाला बेलपत्र, दूध आणि पाणी अर्पण करा.
- दान : गरजूंना अन्न, वस्त्र आणि जीवनावश्यक वस्तू दिल्यास आध्यात्मिक लाभ होतो.
- पितृतर्पण करा : पितरांना श्रद्धांजली अर्पण केल्याने दिवंगत आत्म्याला शांती मिळते.
निष्कर्ष
मौनी अमावस्या 2025 हा एक पवित्र दिवस आहे जो आध्यात्मिक उन्नती, शुद्धी आणि दिव्य आशीर्वाद ाची संधी प्रदान करतो. कुंभमेळ्यातील शाही स्नान, मौन व्रत किंवा धर्मादाय देणग्या असोत, या विधींमध्ये सहभागी झाल्यास समृद्धी, आंतरिक शांती आणि तृप्ती मिळू शकते. यंदाची मौनी अमावस्या आणखी खास असून शिववास योग आणि अमृत स्नान मुहूर्त असल्याने भाविकांसाठी हा अविस्मरणीय सोहळा ठरला आहे.






